Slim Licht Maakt Plaats

2020 | Vormgeving van slim licht voor Placemaking

Slimme verlichting in de openbare ruimte is in opkomst. Er is in deze beweging een blinde vlek op het gebied van vormgeving van het licht zelf. ‘Slimme’ straatarmaturen zijn qua licht vrijwel identiek aan ‘niet-slimme’ armaturen, terwijl er allerlei nieuwe mogelijkheden zijn om het licht vorm te geven. In dit project ontwikkelen we een alternatieve ontwerprichting voor slim licht, gebaseerd op Placemaking: Het betekenisvol maken van een plek voor haar gebruikers, met hun input, gebruik makend van de nieuwe lichtmogelijkheden. We doen hiervoor een ontwerp-onderzoek op twee specifieke locaties in de stad, waarin we met echt licht slimme lichtscenario’s ontwikkelen, samen met gebruikers van die locaties. Je komt met alleen praten over licht niet tot de kern, daarom werken we met echt slim licht, in de echte context. Hiervoor maken we ‘Lichtschets-armaturen’: straatverlichting waarmee je op locatie nieuwe lichtverdelingen kan maken qua vorm en kleuring, met een interface die het schetsen met licht eenvoudig maakt als vingerverven.

Het project is begonnen met locatie onderzoek op drie plekken in de stad, één woonwijk en twee parken. Observaties op straat en interviews met gebruikers van de locaties wisselden hierbij elkaar af (fase 1 winter/lente 2020). Daarna worden de Lichtschets-armaturen geprototyped (fase 2 zomer 2020), die ingezet worden in creatieve lichtsessies in de stad met de bewoners in hun straat of in het park (fase 3 herfst 2020). De schaal is klein: Het gaat dan om een enkele straat of een klein deel van een park. De lichtschets-armaturen blijven na de sessies niet hangen: Ze worden tijdens één of twee avonden opgesteld om samen met mensen te leren hoe een nieuwe generatie straatverlichting er uit zou kunnen zien, en hoe mensen bij het ontwerp betrokken kunnen worden. Fase 4 is een reflectie op de waarde van de slimme lichtscenario's, van de armaturen en van het ontwerpproces voor het komen tot slim licht voor Placemaking.

Dit project is een initiatief van Studio Philip Ross, in samenwerking met Indre Kalinauskaite (TU/e ID), TU/e Intelligent Lighting Institute en GlowLabs. Met dank aan gemeente Eindhoven voor ondersteuning bij de uitvoering van de lichtschets sessies. Het project is gefinancierd door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Foto’s door Bart van Overbeeke