Lichtschetsen

lichtwensen direct in de omgeving ervaarbaar maken,

met een stem voor mens en natuur

Lichtschetsen: burger participatie en Placemaking

Moderne LED verlichting geeft allerlei nieuwe mogelijkheden om de publieke ruimte te verlichten: aanpasbare tinten wit, kleuraccenten, lichtpatronen en veranderingen in de tijd. Op bepaalde plekken in de stad kan het zinvol zijn om meer van deze mogelijkheden te gebruiken, om een plek uitnodigender, prettiger en bruikbaarder te maken. Ook ecologisch kan dit alles voordelen hebben.

Maar hoe kom je tot een ontwerp dat de volle potentie van moderne verlichting gebruikt om een plek te verbeteren? Allereerst vind ik het belangrijk om de mensen die van de plek gebruik maken daar bij te betrekken. Zij kennen de plek het best en hebben wensen waar licht mogelijk aan kan bijdragen. Het is echter moeilijk voor mensen om zich voor te stellen wat je allemaal kan doen met licht. Je moet licht ervaren om er mee te kunnen werken. Om dit mogelijk te maken heb ik het Lichtschets systeem ontwikkeld: Om te praten over licht via licht.

Het Lichtschets systeem bestaat uit vijf slimme lampen, die licht in allerlei kleuren, richtingen en patronen rondom kunnen maken. Op een tablet kun je op eenvoudige wijze een lichtpatroon tekenen, waarna de lampen dit patroon vertalen naar echt licht. Zo kunnen mensen hun eigen plein, straat of park verlichten op hun eigen manier, en al schetsend ideeën ontwikkelen over wat licht kan toevoegen aan die plek. En de ‘Lichtschetsen’ dienen vervolgens ook als stof om te praten over de wensen rondom licht met de andere deelnemers op een Lichtschets avond. De resultaten kunnen dan weer gebruikt worden voor een structureel slim lichtontwerp.

Lichtschetsen voor ecologie

Er is ook een ecologische functionaliteit in het lichtschets systeem ingebouwd. Dieren kunnen last hebben van kunstlicht ‘s avonds. Elk dier heeft weer specifieke gevoeligheid voor bepaalde golflengten, en die gevoeligheden zijn weer anders dan die van mensen. Het systeem geeft ook dieren een stem: Op basis van een wetenschappelijke methode rekent het systeem een maat uit die een indicatie geeft voor hoe belastend het gemaakte licht is voor specifieke dieren (de ‘Effective Irradiance’). Het systeem biedt daarnaast een aantal stragegieën om deze belasting omlaag te krijgen: Intensiteit, verschuiving naar rood en ‘metamere’ kleuren (dezelfde kleur anders opbouwen). Deze strategieën kunnen allemaal live en gradueel worden toegepast, zodat je de balans kan zoeken tussen een goede menselijke ervaring en verminderde ecologische belasting. Pilot studies wijzen uit dat het mogelijk is om een win-win situatie te vinden waarin de menselijke ervaring van de omgeving verbetert, terwijl de ecologische belasting lager is t.o.v. een bestaande situatie.

Vragen wat lichtschetsen kan betekenen binnen uw gemeente? Neem contact op.

Credits

Het lichtschets systeem is ontworpen door Philip Ross (Studio Philip Ross), in het kader van het project Slim Licht Maakt Plaats, een samenwerking met Indre Kalinauskaite (TU/e), TU/e Intelligent Lighting Institute en GlowLabs. Met dank aan gemeente Eindhoven, met steun van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. De ecologische functionaliteit is ontwikkeld in samenwerking met Niek Rutten.

Foto’s door Bart van Overbeeke